مادران و دختران - کتاب ۱: عروسی عباس خان

مادران و دختران نام با مسمایی برای رمان چهار جلدی مهشید امیرشاهی است. این رمان سرنوشت اجتماعی ایران طی قرن گذشته است که از ورای سرگذشت خانواده ای ایرانی بیان شده است. تعداد شخصیت های داستان بسیار زیاد (به قولی صد و بیست تن) بوده و از بیشتر طبقات جامعه نمونه ای در خود دارد که نویسنده یک یک آنها را به نیروی قلم بر صفحه کاغذ طراحی کرده و به سرانجام رسانده است.
کتاب نخست: عروسی عباس خان
کتاب دوم: دده قدم خیر
کتاب سوم: ماه عسل شهربانو
کتاب چهارم: حدیث نفس مهر اولیا

کتاب نخست، عروسی عباس خان، به تهیه مقدمات عروسی پسر منزه السلطنه می‌گذرد که از خانواده‌های مرفه اواخر دوره قاجاریه به حساب می‌آید. منزه السلطنه زن حریصی است که نه به شوهر در گذشته‌اش که معتقد است مال و منالی برای او باقی نگذاشته دلبستگی دارد و نه به برادرش که تصور می‌کند ارث پدریش را بالا کشیده محبتی نشان می‌دهد. مشغله فکریش پیدا کردن شوهری با اسم و رسم و نان و آب دار برای دخترش، شمس السلطنه است. اما وقتی برای مشورت در این زمینه به منزل دوست متشخص دوران کودکیش خانم منورالدوله می‌رود، در اثنای صحبت حرف سکینه خانم، جاری منزه السلطنه پیش می‌آید که در قزوین زندگی می‌کند و ثروتمند است و دختری دارد. منزه السلطنه با شنیدن این حرف، شوهر یابی برای شمس السلطنه را فراموش می‌کند و تمام فکر و ذکرش متوجه این می‌شود که دختر سکینه خانم را برای پسر بزرگش عباس خان بگیرد. از اینجا ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کار می‌شوند که عروس تازه را با جاه و جلال به خانه بیاورند...